Γιατί το παιδί μου χτυπάει το κεφάλι του στον τοίχο; (Ιατρικό)

Mε τη συνεργασία της ψυχολόγου, MSc παιδοψυχο-λογίας, Lancaster University, πτυχιούχου Πάντειου Πανεπιστη-μίου (ειδίκευση στη συστημική οικογενειακή ψυχοθεραπεία, BTEC in SPLD - Dyslexia, συμ-βουλευτική γονέων-ζεύγους-παιδιού-εφήβου, διάγνωση και απο-κατάσταση μαθησιακών δυσκολιών, επαγγελματικός προ-σανατολισμός), Σίλειας Δημουλή

Μια συνηθισμένη για τα νήπια αλλά ανεξήγητη για τους γονείς συμπεριφορά είναι το να χτυπούν τα παιδιά επαναλαμβανόμενα το κεφάλι τους. Άραγε, γιατί το κάνουν και πώς πρέπει εσείς να αντιδράσετε;

Πώς θα αντιδρούσατε εάν το τρίχρονο παιδί σας ξαφνικά άρχιζε να χτυπάει το κεφάλι του στον τοίχο; Η πιο λογική αντίδραση θα ήταν να πανικοβληθείτε σαν να έγινε κάτι κακό. «Τι είδους συναισθηματική κρίση μπορεί να οδηγήσει ένα παιδί σε τέτοια συμπεριφορά ώστε να αυτοτραυματιστεί», θα αναρωτηθείτε και δικαίως! Κι όμως, αυτού του είδους η συμπεριφορά δεν είναι ούτε ανεξήγητη ούτε σπάνια στα νήπια. Μάλιστα οι παιδοψυχολόγοι ορίζουν ότι υπάρχει ειδική φάση στη νηπιακή ηλικία κατά την οποία τα παιδιά εμφανίζουν τέτοιου είδους αντιδράσεις όπως να χτυπούν το κεφάλι τους, τα τραβάνε τα μαλλιά τους, να δαγκώνονται, να χαστουκίζονται και φυσικά να πανικοβάλλουν τους γονείς! Γιατί συμβαίνει αυτό αλλά και τι μπορούν να κάνουν οι γονείς θα τα ανακαλύψετε παρακάτω.

Τα αίτια του αυτοτραυματισμού

Σύμφωνα με τους ειδικούς ένα νήπιο μπορεί να χτυπάει το κεφάλι του στον τοίχο κυρίως για τέσσερις λόγους:

H Αντίδραση στον πόνο: Όταν το παιδί πονάει στο αφτί εξαιτίας κάποιας ωτίτιδας ή βγάζει δόντια. Πολλά νήπια βρίσκουν πρόσφορη αντίδραση το να χτυπήσουν κάπου το κεφάλι τους μη γνωρίζοντας τι άλλο να κάνουν για να το αντιμετωπίσουν. Είναι δηλαδή σαν να λένε «Πονάω στο μάγουλο και θέλω να φύγει, γι’ αυτό θα το χτυπήσω για να περάσει».

H Απογοήτευση:

Όπως συμβαίνει και με τα ξεσπάσματα, ο αυτοτραυματισμός μπορεί να είναι μια έκφραση απογοήτευσης ή θυμού. Μη έχοντας τη δυνατότητα ακόμα να εκφραστούν λεκτικά, τα νήπια εκφράζονται μέσα από φυσικές πράξεις. Κάποια επιλέγουν να χτυπούν άλλα νήπια ή και τον εαυτό τους, κάποια τραβούν τα μαλλιά τους κ.ο.κ.

H Ανακούφιση: Πώς θα σας ακουγόταν το γεγονός ότι το ρυθμικό χτύπημα του κεφαλιού θα μπορούσε να έχει τα ίδια ανακουφιστικά αποτελέσματα για το παιδί σας με το πιπίλισμα του δαχτύλου; Παράλογο; Κι όμως, τα νήπια που ψάχνουν τρόπους να ηρεμήσουν ή ακόμη και να παρηγορηθούν μπορεί να καταφύγουν σε αυτόν τον τρόπο, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι είναι και αυτοκαταστροφικά! Απλούστατα η επανάληψη μιας κίνησης μπορεί να λειτουργήσει όπως ακριβώς και το νανούρισμα!

Επιζητούν την προσοχή: Παρόλο που σπανίως ένα νήπιο προβαίνει σε τέτοια επαναληπτική συμπεριφορά για να τραβήξει την προσοχή των άλλων, ενδεχομένως οι λιλιπούτειοι μικροί μας φίλοι να το κάνουν επειδή διαπίστωσαν ότι «πιάνει» ή ότι οι γονείς τους φτάνουν στο σημείο να τα δωροδοκούν ακριβώς για να μην το κάνουν. Να ξέρετε όμως ότι μια τέτοια συμπεριφορά δεν είναι τόσο ενσυνείδητη.

4 τρόποι «επέμβασης»

1. Ξεκινήστε με την πρόληψη. Εάν υπάρχει κάποιο καταγεγραμμένο αίτιο που ωθεί το παιδί σας να συμπεριφέρεται έτσι (π.χ. δεν μπορεί να κοιμηθεί, βαριέται κ.τ.λ.), φροντίστε ώστε να μην το φέρετε ξανά σε αυτή τη θέση. Αναλογιστείτε σε ποιες περιπτώσεις το παιδί σας στρεσάρεται και αποφύγετέ τες. Αν για παράδειγμα το παιδί σας χτυπάει το κεφάλι του λίγο πριν την ώρα του ύπνου βρείτε τρόπους να το ηρεμήσετε πριν κοιμηθεί, κάνοντάς το ένα χλιαρό μπάνιο ή διαβάζοντάς του παραμύθια. Τέλος, σε νήπια άνω των 12 μηνών μόνο (για τα βρέφη είναι επικίνδυνο) που χτυπάνε το κεφάλι τους στα κάγκελα της κούνιας μπορείτε να βάλετε ειδικά προστατευτικά μαξιλαράκια στην κούνια.
2. Θεραπεύστε τυχόν ιατρικά προβλήματα. Εάν το παιδί σας χτυπάει το κεφάλι του γιατί πονάει το αφτί του ή βγάζει δόντια, ενημερώστε το γιατρό για να του χορηγήσει την κατάλληλη αγωγή που θα λύσει το πρόβλημα ή να σας συστήσει κάποιο μασητικό παιχνίδι για να βοηθήσει την οδοντοφυΐα.
3. Διακόψτε αυτή τη συμπεριφορά με ηρεμία. Εάν διαπιστώσετε ότι κατά τη διάρκεια του αυτοτραυματισμού του το νήπιο όντως τραυματίζεται, διακόψτε το, σηκώστε το και κρατήστε το στην αγκαλιά σας. Αυτό ενδέχεται να το ανακουφίσει. Μη δημιουργήσετε φασαρία ή θέμα, γιατί έτσι δίνετε πάτημα στο παιδί να το εκμεταλλευτεί.
4. Βρείτε τα λόγια εκ μέρους του. «Άουτς! Χτύπησες το κεφάλι σου! Δείχνεις ταραγμένος επειδή θέλεις να βγεις έξω να παίξεις». Το να του πείτε κάτι τέτοιο είναι σαν να του λέτε ότι το καταλαβαίνετε. Εάν για κάποιο λόγο δεν μπορείτε εκείνη τη στιγμή να το βγάλετε έξω, βοηθήστε το να απασχοληθεί με κάτι άλλο και εξηγήστε του ότι αργότερα θα μπορέσετε να το πάτε μια βόλτα.

ΠΟΤΕ ΤΟ ΧΤΥΠΗΜΑ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΙΟΥ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟ;

Όταν ένα παιδί εκούσια αυτοτραυματίζεται οι γονείς κάνουν συνήθως συνειρμούς ότι είναι αυτιστικό ή ότι έχει άλλο ψυχολογικό πρόβλημα. Αυτό όμως συμβαίνει πολύ σπάνια. Εάν το παιδί είναι σε όλες τις άλλες του συμπεριφορές φυσιολογικό δεν έχετε λόγο να υποθέσετε κάτι τέτοιο. Παίζει, εξερευνά, αναπτύσσεται γλωσσικά; Τότε είναι μια χαρά! Για καλό και για κακό και περισσότερο για δική σας ανακούφιση στην επόμενη προγραμματισμένη επίσκεψη στον παιδίατρο αναφέρετέ του αυτή τη συμπεριφορά. Εάν όμως το χτύπημα του κεφαλιού συνεχίζεται επί μακρόν και συνοδεύεται από άλλες «ύποπτες» αλλαγές, τότε καλό θα ήταν άμεσα να ζητήσετε τη γνώμη του γιατρού σας.

Πηγή: http://www.goneisonline.gr