Παγκόσμια ημέρα της αντισύλληψης

Η 30η Μαρτίου έχει παγκόσμια καθιερωθεί σαν η Ημέρα Αντισύλληψης και είναι αφιερωμένη στο δικαίωμα της γυναίκας για τη στιγμή που θα αποφασίσει να αποκτήσει παιδί, αποφεύγοντας πιθανή εγκυμοσύνη με όλες τις δυσάρεστες συνέπειες, με κυριότερη την έκτρωση.

Η απελευθέρωση της γυναίκας από τα παλαιά στερεότυπα, η φιλελευθεροποίηση των σεξουαλικών σχέσεων, η μάστιγα του Aids και τα δημογραφικά στοιχεία, είναι μερικές από τις παραμέτρους που δημιουργούν νέα δεδομένα και απαιτήσεις για την ανάγκη λήψης αντισυλληπτικών μέτρων.

Στην Ελλάδα, ο δείκτης γονιμότητας παραμένει χαμηλός, αντίθετα με τον αριθμό των εκτρώσεων που κινείται σε αρκετά υψηλά επίπεδα. Κάθε χρόνο καταγράφονται περί τις 150.000 εκτρώσεις.

Σε όλη την Ευρώπη, η πλέον ασφαλής μέθοδος αντισύλληψης είναι το αντισυλληπτικό χάπι. Προσφέρει σχεδόν πλήρη αντισυλληπτική προστασία και θεωρείται σαν ένα από τα πιο αυστηρά επιστημονικά ελεγμένα φάρμακα στον κόσμο.

75 εκατομμύρια κυήσεις σ’ όλο τον κόσμο είναι ανεπιθύμητες, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ. Από αυτές, 45 εκατομμύρια οδηγούνται στην έκτρωση, ενώ 20 εκατομμύρια γίνονται κάτω από μη ασφαλείς συνθήκες.

Τουλάχιστον 585 χιλιάδες γυναίκες πεθαίνουν κάθε χρόνο από επιπλοκές στην εγκυμοσύνη, ενώ οι μισοί από αυτούς τους θανάτους θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί εάν υπήρχαν διαθέσιμες και επαρκείς υπηρεσίες με μέσα αντισύλληψης.

Η καλύτερη μέθοδος αντισύλληψης, με το απίστευτο ποσοστό απολεσματικότητας 101%… είναι η αποχή! Αυτή όμως την μέθοδο αποφυγής ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης, δεν υπάρχει περίπτωση ούτε καν να το σκεφτεί κανείς από τους κοινούς θνητούς, αφού ο έρωτας είναι Θείο δώρο!

Η ιστορία των αντισυλληπτικών μεθόδων ξεκίνησε με την ανακάλυψη της σχέσης μεταξύ της συνουσίας και της εγκυμοσύνης. Οι αρχαιότερες μορφές αντισύλληψης περιελάμβαναν την διακεκομμένη συνουσία, πεσσούς και βότανα, που θεωρούνταν αντισυλληπτικά ή ότι προκαλούσαν έκτρωση. Η αρχαιότερη καταγραφή χρήσης αντισυλληπτικής μεθόδου είναι μια σειρά αρχαίων Αιγυπτιακών οδηγιών για την κατασκευή ενός αντισυλληπτικού πεσσού.

Σας παραθέτουμε τις διάφορες μεθόδους αντισύλληψης που υπάρχουν με τα ποικίλα χαρακτηριστικά τους, τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά τους:

1. Αντρικό προφυλακτικό: Είναι 98% αποτελεσματικό, όταν χρησιμοποιείται σωστά.

Πλεονεκτήματα:

• Δεν εμφανίζει παρενέργειες
• Χρησιμοποιείται μόνο όταν θελήσετε να κάνετε έρωτα
• Προστατεύει από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, τον ιό HIV/AIDS και τον καρκίνο του τραχήλου
• Εύκολα διαθέσιμο
• Διατίθεται σε διάφορα σχήματα και μεγέθη για τις ιδιαίτερες ανάγκες του χρήστη

Μειονεκτήματα:

• Για να το φορέσετε μπορεί να διακόψετε την ερωτική πράξη
• Κάποιοι θεωρούν οτι μειώνει την αίσθηση κατά τη διάρκεια της ερωτικής επαφής

2. Γυναικείο προφυλακτικό: Eίναι 95% αποτελεσματικό, αφού κάποιες φορές μπορεί να γλιστρήσει.

Πλεονεκτήματα:

• Δεν εμφανίζει παρενέργειες
• Χρησιμοποιείται μόνο όταν θελήσετε να κάνετε έρωτα
• Προστατεύει από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, τον ιό HIV/AIDS και τον καρκίνο του τραχήλου
• Μπορεί να φορεθεί οποιαδήποτε στιγμή πριν το σεξ

Μειονεκτήματα:

• Για να το φορέσετε πιθανόν να διακόψετε την ερωτική πράξη
• Πολλοί ισχυρίζονται οτι μειώνει την αίσθηση κατά τη διάρκεια της ερωτικής επαφής
• Δεν είναι ευρέως διαθέσιμα

3. Αντισυλληπτικά χάπια: Τα συνδυασμένα αντισυλληπτικά χάπια – τα οποία περιέχουν δύο ορμόνες – είναι 99% + αποτελεσματικά, ενώ εκείνα που περιέχουν μία ορμόνη είναι 99% αποτελεσματικά

Πλεονεκτήματα:

• Μερικές φορές κάνει την περίοδο της γυναίκας πιο ελαφράς μορφής, πιο σύντομη και με λιγότερο πόνο.
• Βελτιώνουν συμπτώματα προεμμηνορρυσιακού συνδρόμου/ υπερέντασης/ ακμής.
• Προστατεύουν από τον καρκίνο ωοθηκών και ενδομητρίου καθώς και μερικών πυελικών φλεγμονών.
• Είναι ανεξάρτητο από την ερωτική πράξη.
• Μικραίνουν τον κίνδυνο ενδομητρίωσης, πολυκυστικών ωοθηκών και καλοήθων νεοπλασιών του μαστού.

Μειονεκτήματα:

• Σε μερικές γυναίκες μπορεί να εμφανιστεί ναυτία, τάση στους μαστούς, αιμορραγία ανάμεσα στις περιόδους, πονοκέφαλος και αλλαγές στην διάθεση. Σ’ αυτή την περίπτωση η χρήση άλλου τύπου αντισυλληπτικού χαπιού θα βοηθήσει.
• Μπορεί να προκληθεί αύξηση της πίεσης του αίματος.
• Δεν προστατεύουν από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, συμπεριλαμβανομένου του ιού HIV/AIDS.
• Πρέπει να χορηγούνται κάθε μέρα ή την 21η από τις 28 μέρες του κύκλου της γυναίκας.
• Η αντισυλληπτική δράση μπορεί να μειωθεί κατά τη διάρκεια ασθένειας ή όταν χορηγούνται αντιβιοτικά.
• Συνιστάται άλλη μέθοδος αντισύλληψης κατά την διάρκεια της γαλουχίας.

4. Αντισυλληπτικά σπειράματα: Τα σπιράλ είναι 99% + αποτελεσματικά.

Πλεονεκτήματα:

• Είναι ανεξάρτητο από την ερωτική πράξη.
• Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μέθοδος αντισύλληψης κατά την διάρκεια της γαλουχίας.
• Όταν τα σπειράματα αφαιρούνται τα επίπεδα γονιμότητας επανέρχονται στα φυσιολογικά.
• Μεγάλη αντισυλληπτική δράση: 3 με 5 έτη.

Μειονεκτήματα:

• Ο κύκλος της γυναίκας μπορεί να αλλάξει, η αιμορραγία  δεν είναι ομαλή.
• Πιθανές παρενέργειες περιλαμβάνουν: πονοκεφάλους, τάση στους μαστούς, αύξηση βάρους, πόνος στην κάτω κοιλιακή χώρα και πρήξιμο.
• Σπανίως μπορεί να προκληθεί φλεγμονή ή διάτρηση της μήτρας.
• Χρειάζεται μια μικρή διαδικασία για να τοποθετηθούν αλλά και να αφαιρεθούν.
• Περιστασιακά μπορεί να είναι δύσκολη η αφαίρεσή τους.
• Κάποιες γυναίκες μπορεί να παρουσιάσουν κατάθλιψη ή αλλαγές στην διάθεσή τους.
• Δεν προστατεύουν από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και τον ιό HIV/AIDS.

5. Αντισυλληπτικά ενθέματα: Τα αντισυλληπτικά ενθέματα είναι 99% + αποτελεσματικά.

Πλεονεκτήματα:

• Είναι ανεξάρτητο από την ερωτική πράξη.
• Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μέθοδος αντισύλληψης κατά την διάρκεια της γαλουχίας.
• Προσφέρει προστασία από πυελικές φλεγμονές και μπορεί να προσφέρει προστασία από τον καρκίνο της μήτρας.
• Προσφέρει αντισυλληπτική δράση για 8-12 εβδομάδες.
• Μπορεί να μειώσει τους δυνατούς πόνους της περιόδου και να βοηθήσει με τα συμπτώματα προεμμηνορρυσιακού συνδρόμου.

Μειονεκτήματα:

• Ο κύκλος της γυναίκας μπορεί να αλλάξει, η αιμορραγία  δεν είναι ομαλή (αυτό μπορεί να συνεχιστεί για μερικούς μήνες μετά την αφαίρεση του ενθέματος).
• Πιθανές παρενέργειες περιλαμβάνουν: πονοκεφάλους, τάση στους μαστούς, αύξηση βάρους, αλλαγές στην διάθεση, πόνος στην κάτω κοιλιακή χώρα και πρήξιμο.
• Οι παρενέργειες είναι πιθανό να διαρκέσουν για όλη τη διάρκεια χρήσης του ενθέματος (8-12 εβδομάδες).
• Συχνά τα επίπεδα γονιμότητας επανέρχονται σε κανονικά επίπεδα μετά από την πάροδο ενός έτους από την διακοπή της χρήσης του ενθέματος.
• Δεν προστατεύουν από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και τον ιό HIV/AIDS.

6. Διαφράγματα, καλ. τραχ., σπόγγοι: Τα διαφράγματα και οι καλύπτρες τραχήλου είναι 92-96% αποτελεσματικά. Οι σπόγγοι είναι 89–91% αποτελεσματικοί.

Πλεονεκτήματα:

• Το χρησιμοποιείτε μόνο όταν θελήσετε να κάνετε έρωτα.
• Μπορούν να φορεθούν οποιαδήποτε στιγμή σας βολεύει πριν την ερωτική πράξη.
• Τα διαφράγματα και οι καλύπτρες τραχήλου μπορεί να προσφέρουν προστασία από τον καρκίνο του τραχήλου και των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων, ενώ οι σπόγγοι όχι.

Μειονεκτήματα:

• Κάποιες γυναίκες μπορεί να παρουσιάσουν πρόβλημα κυστίτιδας.
• Μπορεί να σας πάρει καιρό μέχρι να μάθετε να τα χρησιμοποιείτε αποτελεσματικά.
• Τα διαφράγματα και οι καλύπτρες τραχήλου προσφέρουν περιορισμένη προστασία από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, συμπεριλαμβανομένου του ιού HIV/AIDS.

7. Επείγουσα ορμονική αντισύλληψη: Η επείγουσα ορμονική αντισύλληψη – γνωστή και ως το ‘χάπι της επόμενης ημέρας’ – είναι 58% – 95% αποτελεσματική.

Αναφέρουμε, ότι διάφορα φάρμακα για την πρόκληση έκτρωσης έχουν χρησιμοποιηθεί ανά τους αιώνες. Κάποια από αυτά ήταν αποτελεσματικά, άλλα όχι. Αυτά που ήταν πιο αποτελεσματικά είχαν και σημαντικές παρενέργειες. Ένα τέτοιο φυτό, το silphium, που αναφέρθηκε ότι είχε μικρές παρενέργειες, συλλέχθηκε μέχρι εξαφάνισης τον 1ο αιώνα.

Πλεονεκτήματα:

• Μπορεί να προστατέψει από ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη εάν κάνατε έρωτα χωρίς προφυλάξεις.

Μειονεκτήματα:

• Μπορεί να προκαλέσει ασθένεια. Εάν είστε άρρωστη μέσα σε 2 ώρες αφού έχετε λάβει το χάπι, τότε η αποτελεσματικότητα του χαπιού είναι πιθανό να μειωθεί. Δεν προστατεύει από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα συμπεριλαμβανομένων του ιού HIV/AIDS.
• Πρέπει να χρησιμοποιηθεί μέσα σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα μετά την ερωτική πράξη.
• Δεν πρέπει να χρησιμοποιείται σαν μόνιμη τακτική μέθοδος αντισύλληψης.
• Μπορεί να προκαλέσει διαταραχές στον κύκλο σας.

8. Οικογενειακός προγραμματισμός: Ο οικογενειακός προγραμματισμός με φυσικές μεθόδους είναι 98% αποτελεσματικός.

Περιλαμβάνει γνωστές μεθόδους, όπως: προσδιορισμός των επιπέδων γονιμότητας, η μέθοδος του ρυθμού και το τράβηγμα – διακεκομμένη συνουσία (η απόσυρση του πέους από τον κόλπο πριν την εκσπερμάτωση είναι η αρχαιότερη μέθοδος αντισύλληψης). Για να είναι αυτή η μέθοδος αντισύλληψης πιο αποτελεσματική θα πρέπει να παρατηρείτε και να καταγράφετε τα φυσικά σημάδια γονιμότητας του σώματός σας κάθε μέρα του εμμηνορροϊκού κύκλου σας κύκλου. Αλλαγές σε αυτά τα σημάδια θα σας βοηθήσουν να ανακαλύψετε τις ημέρες γονιμότητάς σας.

Πλεονεκτήματα:

• Το να γνωρίζετε τις ημέρες γονιμότητάς σας, θα σας βοηθήσει όταν θελήσετε να κάνετε παιδί.
• Δεν χρησιμοποιείτε χημικά και επομένως δεν έχετε παρενέργειες.
• Αποδεκτή μέθοδος απ’ όλες τις θρησκείες και κουλτούρες.

Mειονεκτήματα:

• Συνήθως χρειάζεται 3 με 6 κύκλους (μήνες) για να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά.
• Είναι απαραίτητο να καταγράφετε καθημερινά τα σημάδια γονιμότητας.
• Ασθένειες, άγχος και ταξίδια μπορεί να επηρεάσουν τα αποτελέσματα.
• Η ερωτική συνεύρεση πρέπει να αποφεύγεται τις γόνιμες ημέρες.
• Δεν προστατεύει από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα συμπεριλαμβανομένων του ιού HIV/AIDS.

9. Ενδομήτρια σύστημα (IUS): Το ενδομήτριο σύστημα (IUS) (ενδομήτρια συσκευή απελευθέρωσης ορμονών) είναι99% + αποτελεσματικό.

Πλεονεκτήματα:

• Αντισυλληπτική δράση για 5 έτη.
• Είναι ανεξάρτητο από την ερωτική πράξη.
• Η περίοδος της γυναίκας γίνεται πιο ελαφράς μορφής, μικρότερης διάρκειας και / ή με λιγότερους πόνους.
• Τα κανονικά επίπεδα γονιμότητας επανέρχονται σύντομα μετά την αφαίρεσή του.
• Μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατά την διάρκεια της γαλουχίας.

Μειονεκτήματα:

• Μερικές γυναίκες παρουσιάζουν μια ελαφρά και ακανόνιστη αιμορραγία τους πρώτους 6 μήνες μετά την τοποθέτηση.
• Προσωρινής μορφής παρενέργειες περιλαμβάνουν πονοκεφάλους, ακμή και τάση στους μαστούς.
• Κάποιες γυναίκες αναπτύσσουν κύστες στις ωοθήκες τους οι οποίες δεν είναι επικίνδυνες αλλά κάποιες στιγμές μπορεί να προκαλέσουν πόνο. Συνήθως εξαφανίζονται χωρίς θεραπεία.
• Είναι πιθανή η αποκόλλησή του από την μήτρα.
• Μπορεί να τρυπήσει την μήτρα το οποίο συνεπάγεται την αφαίρεσή του με χειρουργική επέμβαση παρόλο που αυτό είναι σπάνιο.
• Δεν προστατεύει από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα συμπεριλαμβανομένων του ιού HIV/AIDS.
• Μικρή πιθανότητα λοίμωξης μετά την εφαρμογή.

10. Αντρική και γυναικεία στείρωση: Πρόκειται για μια μόνιμη μέθοδο αντισύλληψης, που πραγματοποιείται με χειρουργική διαδικασία στην οποία οι αγωγοί που είναι υπεύθυνοι για την παραγωγή σπέρματος στον άντρα και ωαρίων στην γυναίκα, αποκώπτονται και δένονται (ο σπερματικός πόρος του άντρα και οι σάλπιγγες της γυναίκας κόβoνται και δένονται). Η αντρική στείρωση είναι 100%** αποτελεσματική [** 1 στις 2,000 χειρουργικές επεμβάσεις μπορεί να αποτύχει]. Η γυναικεία στείρωση είναι επίσης έως και 100%*** αποτελεσματική [ *** 1 στις 200 χειρουργικές επεμβάσεις μπορεί να αποτύχει].

Πλεονεκτήματα:

• Είναι ανεξάρτητο από την ερωτική πράξη.
• Είναι μόνιμη.
• Η αντρική στείρωση πραγματοποιείται μέσω μιας γρήγορης και απλής διαδικασίας και παρουσιάζει μικρότερα ποσοστά αποτυχίας από την γυναικεία στείρωση.

Mειονεκτήματα:

• Και οι δυο μέθοδοι αντισύλληψης είναι μόνιμες και έχουν αμφίβολα αποτελέσματα εάν τα άτομα θελήσουν να αποκτήσουν την γονιμότητά τους ξανά.
• Μπορεί να χρειαστεί να περάσουν 2 μήνες ώστε η αντρική στείρωση να είναι αξιόπιστη μέθοδος αντισύλληψης. Επομένως, άλλη μέθοδος αντισύλληψης πρέπει να χρησιμοποιηθεί στο διάστημα αυτό.
• Οι αγωγοί μπορεί να ‘ανακολληθούν’ και η γονιμότητά να αποκτηθεί ξανά (δεν είναι σύνηθες)
• Δεν προστατεύει από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα συμπεριλαμβανομένων του ιού HIV/AIDS.
• Η γυναικεία στείρωση συνήθως απαιτεί ολική αναισθησία κατά την χειρουργική επέμβαση ενώ η αντρική συνήθως τοπική.