Ὁ ὅγδοος μήνας τοῦ Ἀττικοῦ Ἔτους ἥταν ὁ Ἀνθεστηριών (μέσα Φεβρουαρίου - μέσα Μαρτίου). Ὁ μήνας πῆρε τό ὄνομά του ἀπό τά Ἀνθεστήρια, Τριήμερη ἑορτή προς τιμήν τοῦ Λυμναίου Διονύσου καί τοῦ Χθόνιου Ἑρμῆ.
Τήν πρώτη ἡμέρα ἅνοιγαν τούς πίθους μέ τό καινούργιο κρασί. Ὅλοι οἱ παραγωγοί συνήθιζαν νά πηγαίνουν στό Ἱερό τοῦ Λυμναίου Διονύσου (κοντά στήν Πνύκα) καί νά προσφέρουν σπονδές (να ρίχνουν στό χῶμα ἤ στόν βωμό κρασί) εύχαριστῶντας τόν Θεό γιά τήν καινούργια σοδειά. Ἀκολουθοῦσε γλέντι μέ χορούς καί τραγούδια. Στό γλέντι αὐτό μετεῖχαν καί οἱ δοῦλοι.
«θά σοῦ ψάλω τά ἐξ ἁμάξης» ἀκούγεται μέχρι σήμερα.
Τήν δεύτερη μέρα τῆς ἑορτῆς ξεκινοῦσε ἡ πομπή τοῦ Διονύσου (κάτι σαν τόν γνωστό μας Καρνάβαλο). Ὁ Διόνυσος, πάνω σέ ὁμοίωμα πλοίου συρόμενο μέ τροχούς ἔμπαινε στήν πόλη, άκολουθούμενος ἀπό τρελή παρέα μεταμφιεσμένων. Στήν πομπή μετεῖχαν οἱ ἀρχές τῆς πόλεως μέ ἐπί κεφαλῆς τόν Ἄρχοντα Βασιλέα καί τήν σύζυγό του.
Μόλις ἡ πομπή ἔφθανε στό Ἱερό τοῦ ἐν Λίμναις Διονύσου, ἡ παρέα τελοῦσε δρώμενα μέ κορυφαίους ἡθοποιούς τούς Ἄρχοντες τῆς πόλης καί τίς συζύγους τους.
Ἕνα παράξενο καί χαριτωμένο ἔθιμο μᾶς διασώζει ὁ Πλούταρχος : Μικρά παιδιά (ἀγόρια τριῶν ἐτῶν) στεφανωμένα μέ ἄνθη ἀνέβαιναν στό Ἱερό τοῦ Διονύσου στούς πρόποδες τῆς Ἀκρόπολης, συμμετέχοντας στήν λαμπρή τελετή. Αὐτά τά παιδιά ἄρχιζαν πρῶτα τό χορό.
Τό ἀπόγευμα ἁμάξια περιέτρεχαν τούς δρόμους κοροϊδεύοντας τόν κόσμο. Αὐτές οἱ "ἐξ ἁμάξης λοιδωρίαι"ἐπιβίωσαν μέχρι πρόσφατα στό παραδοσιακό Καρναβάλι τῆς Ἀθήνας πού διοργάνωναν σατιρικοί δημοσιογράφοι. Ἡ φράση Γιά τρεῖς μέρες ἡ Ἀθήνα ζοῦσε ἕνα πανηγύρι μέ θυσίες, οἰνοποσίες, χορούς, τραγούδια καί θεατρικές παραστάσεις.
Τό τελευταῖο ἀπόγευμα, τό ἀφιέρωναν στους νεκρούς. Ὅλος ὁ λαός συγκεντρώνονταν στίς πύλες τοῦ Ὁλυμπίου Διός ὁπως ἐξακολουθοῦν μέχρι σήμερα νά συγκεντρώνονται τήν Καθαρά Δευτέρα.
Σέ ἕνα χάσμα στό δάπεδο τοῦ ναοῦ ἔριχναν ἄρτους, στάρι καί μέλι για τις ψυχές των προγόνων τους και για τους Θεούς τοῦ Κάτω Κόσμου.
Το ἴδιο κάνουμε και σήμερα το τελευταῖο Σάββατο [τῆς Τυρινῆς]: Βράζουμε στάρι και τελοῦμε μνημόσυνο ὑπέρ τῶν νεκρῶν.
Πηγή: Γ.Ε Ιωαττίδη
Τήν πρώτη ἡμέρα ἅνοιγαν τούς πίθους μέ τό καινούργιο κρασί. Ὅλοι οἱ παραγωγοί συνήθιζαν νά πηγαίνουν στό Ἱερό τοῦ Λυμναίου Διονύσου (κοντά στήν Πνύκα) καί νά προσφέρουν σπονδές (να ρίχνουν στό χῶμα ἤ στόν βωμό κρασί) εύχαριστῶντας τόν Θεό γιά τήν καινούργια σοδειά. Ἀκολουθοῦσε γλέντι μέ χορούς καί τραγούδια. Στό γλέντι αὐτό μετεῖχαν καί οἱ δοῦλοι.
«θά σοῦ ψάλω τά ἐξ ἁμάξης» ἀκούγεται μέχρι σήμερα.
Τήν δεύτερη μέρα τῆς ἑορτῆς ξεκινοῦσε ἡ πομπή τοῦ Διονύσου (κάτι σαν τόν γνωστό μας Καρνάβαλο). Ὁ Διόνυσος, πάνω σέ ὁμοίωμα πλοίου συρόμενο μέ τροχούς ἔμπαινε στήν πόλη, άκολουθούμενος ἀπό τρελή παρέα μεταμφιεσμένων. Στήν πομπή μετεῖχαν οἱ ἀρχές τῆς πόλεως μέ ἐπί κεφαλῆς τόν Ἄρχοντα Βασιλέα καί τήν σύζυγό του.
Μόλις ἡ πομπή ἔφθανε στό Ἱερό τοῦ ἐν Λίμναις Διονύσου, ἡ παρέα τελοῦσε δρώμενα μέ κορυφαίους ἡθοποιούς τούς Ἄρχοντες τῆς πόλης καί τίς συζύγους τους.
Ἕνα παράξενο καί χαριτωμένο ἔθιμο μᾶς διασώζει ὁ Πλούταρχος : Μικρά παιδιά (ἀγόρια τριῶν ἐτῶν) στεφανωμένα μέ ἄνθη ἀνέβαιναν στό Ἱερό τοῦ Διονύσου στούς πρόποδες τῆς Ἀκρόπολης, συμμετέχοντας στήν λαμπρή τελετή. Αὐτά τά παιδιά ἄρχιζαν πρῶτα τό χορό.
Τό ἀπόγευμα ἁμάξια περιέτρεχαν τούς δρόμους κοροϊδεύοντας τόν κόσμο. Αὐτές οἱ "ἐξ ἁμάξης λοιδωρίαι"ἐπιβίωσαν μέχρι πρόσφατα στό παραδοσιακό Καρναβάλι τῆς Ἀθήνας πού διοργάνωναν σατιρικοί δημοσιογράφοι. Ἡ φράση Γιά τρεῖς μέρες ἡ Ἀθήνα ζοῦσε ἕνα πανηγύρι μέ θυσίες, οἰνοποσίες, χορούς, τραγούδια καί θεατρικές παραστάσεις.
Τό τελευταῖο ἀπόγευμα, τό ἀφιέρωναν στους νεκρούς. Ὅλος ὁ λαός συγκεντρώνονταν στίς πύλες τοῦ Ὁλυμπίου Διός ὁπως ἐξακολουθοῦν μέχρι σήμερα νά συγκεντρώνονται τήν Καθαρά Δευτέρα.
Σέ ἕνα χάσμα στό δάπεδο τοῦ ναοῦ ἔριχναν ἄρτους, στάρι καί μέλι για τις ψυχές των προγόνων τους και για τους Θεούς τοῦ Κάτω Κόσμου.
Το ἴδιο κάνουμε και σήμερα το τελευταῖο Σάββατο [τῆς Τυρινῆς]: Βράζουμε στάρι και τελοῦμε μνημόσυνο ὑπέρ τῶν νεκρῶν.
Πηγή: Γ.Ε Ιωαττίδη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου